κανό

κανό
I
(Kano). Πόλη (3.329.900 κάτ. το 2003) της Νιγηρίας και πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας (20.131 τ. χλμ., 9.728.300 κάτ.). Αποτελεί κέντρο της φυλής των Xάουσα και ιδρύθηκε, σύμφωνα με την παράδοση, τα πανάρχαια χρόνια από έναν σιδερά που ονομαζόταν Κάνο. Προς το τέλος του 10ου αι., ξένοι λαοί που έρχονταν από την Aνατολή έφτασαν σε αυτό τον τόπο οδηγούμενοι από τον Mπαγκόντα, ο οποίος υπήρξε πρώτος βασιλιάς της πόλης και την οχύρωσε με τείχη. Υπό την ηγεμονία του βασιλιά Pούμφα (1463-99) –ο οποίος οργάνωσε διοικητικά τη χώρα, διεύρυνε το εμπόριο των σκλάβων και βοήθησε στην εξάπλωση του ισλαμισμού– το εμιράτο του K. γνώρισε τη μεγαλύτερη δόξα και ισχύ του. Τον 16ο αι. υποτάχθηκε για σύντομο χρονικό διάστημα στην αυτοκρατορία Σονγκάι και αργότερα αποτέλεσε σπουδαίο συγκοινωνιακό κόμβο ανάμεσα στη μεσογειακή Αφρική και στα βασίλεια της σουδανικής περιοχής. Στις αρχές του 19ου αι. το κράτος του K. (φόρου υποτελές στον σουλτάνο της Mπόρνου από το 1734) παρασύρθηκε μαζί με τα άλλα πριγκιπάτα των Xάουσα σε ιερό πόλεμο που εξαπέλυσαν οι Φούλμπε του Oσμάν νταν Φόντιο. Η K. υπήρξε ανεπτυγμένο εμιράτο των Φούλμπε κατά την περίοδο 1807-92 και κατελήφθη από τους Άγγλους το 1903.
Από τα αξιοθέατα, τα τείχη, τα ανάκτορα του εμίρη, το μεγάλο τζαμί, το παζάρι και τα καζάνια των βαφέων συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Η πόλη είναι σπουδαίο γεωργικό και ζωοτεχνικό κέντρο, καθώς και έδρα μεγάλων βιομηχανιών τροφίμων, υφασμάτων, τσιμέντου και βυρσοδεψίας που λειτουργούν με τοπική θερμοηλεκτρική ενέργεια. Η K. αποτελεί συγκοινωνιακό κόμβο και διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα διεθνή αεροδρόμια της Αφρικής.
II
Περίφημη ιαπωνική καλλιτεχνική σχολή (15ος-19ος αι.) που πήρε την ονομασία της από την οικογένεια η οποία την ίδρυσε και την υποστήριξε. Ο πρώτος εκπρόσωπος της σχολής ήταν ο Μασανόμπου (1435-1496), μαθητής του μεγάλου ζωγράφου Σεσού. Ο Μασανόμπου, εγκαταλείποντας τον παραδοσιακό συμβολισμό και τις παραβολές της ζωγραφικής Ζεν, που επικρατούσε ακόμα στην εποχή του, εμπνεύστηκε αμεσότερα από την κινεζική τέχνη ύστερα από τις στενές πολιτικές και πολιτιστικές σχέσεις μεταξύ των σογκούν Ασικάγκα και των Κινέζων αυτοκρατόρων Μινγκ. Όμως, ο πραγματικός ιδρυτής της σχολής Κ. ήταν ο Μοτονόμπου (1476-1559), γιος του Μασανόμπου, ο οποίος συγχώνευσε την κινεζική τεχνική με την ιαπωνική έμπνευση (την εθνική τέχνη γιαμάτο-ε) που αντιπροσωπευόταν κυρίως από τη σχολή Τόζα. Η κατεύθυνση της σχολής Κ. υπήρξε πάντοτε βασικά διακοσμητική (ζωγραφισμένα χωρίσματα, τοίχοι δωματίων, μακεμόνο κ.ά.) και σύμφωνα με τις προτιμήσεις της νέας εμπορικής αστικής τάξης. Τον 19ο αι. η σχολή παρουσίασε μια μανιεριστική παρακμή, αλλά κατόρθωσε, αν και με δυσκολία, να επιζήσει έως τα τέλη του αιώνα.
Παλαιοχριστιανική βασιλική στον αρχαίο οικισμό Κάννες της Ιταλίας
Ένα χαρακτηριστικό τοπίο του ζωγράφου Μασανόμπου, ιδρυτή της σχολής Κάνο.
* * *
το
1. μικρό, αβαθές και ευέλικτο ακάτιο που αποτελείται από μία ίσια ξύλινα σανίδα και διευθύνεται με κουπί ή μερικές φορές και με πανί, μονόξυλο
2. είδος αγωνίσματος λεμβοδρομίας που διεξάγεται με το σκάφος αυτό.
[ΕΤΥΜΟΛ. < γαλλ. canot < ισπ. canoa < αραουακικό canoa (γλώσσα τών ιθαγενών των Αντιλών)].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • κανό — το (λ. γαλλ.), άκλ., ακάτιο κωπήλατο ή ιστιοφόρο, μονόξυλο: Σε πολλές χώρες κάνουν αγώνες μετα κανό …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • Κάνο, Αλόνσο — (Alonso Cano, Γρενάδα 1601 – 1667). Ισπανός ζωγράφος, αρχιτέκτονας και γλύπτης. Το 1638 διορίστηκε ζωγράφος της βασιλικής Αυλής, στην οποία παρέμεινε επί 22 χρόνια. Κατά τη διάρκεια των χρόνων αυτών διακόσμησε με γλυπτικά και ζωγραφικά έργα ναούς …   Dictionary of Greek

  • Κάνο, Χουάν Σεμπαστιάν ντελ- — (Juan Sebastian del Cano, περ. 1476 – 1526). Ισπανός θαλασσοπόρος. Υπήρξε ο πρώτος ναυτικός που πραγματοποίησε τον γύρο του κόσμου. Ήταν κυβερνήτης ενός από τα σκάφη της αποστολής του Μαγγελάνου. Μετά τον θάνατο του τελευταίου ανέλαβε την ηγεσία… …   Dictionary of Greek

  • Ιαπωνία — Επίσημη ονομασία: Αυτοκρατορία της Ιαπωνίας Έκταση: 377.835 τ. χλμ. Πληθυσμός: 126.771.662 (2001) Πρωτεύουσα: Τόκιο (8.130.408 κάτ. το 2000)Νησιωτικό κράτος της ανατολικής Ασίας, χωρίς σύνορα στην ξηρά με άλλη χώρα. Βρέχεται στα Β από την… …   Dictionary of Greek

  • Ισπανία — Επίσημη ονομασία: Βασίλειο της Ισπανίας Έκταση: 504.782 τ. χλμ. Πληθυσμός: 40.037.995 (2001) Πρωτεύουσα: Μαδρίτη (2.882.860 κάτ. το 2000)Κράτος της νοτιοδυτικής Ευρώπης, στην Ιβηρική χερσόνησο. Συνορεύει στα ΒΑ με τη Γαλλία και την Ανδόρα, στα Δ… …   Dictionary of Greek

  • τζούντο — Τεχνική αθλητικής πάλης, εθνικό άθλημα της Ιαπωνίας. Το τ. είναι έργο του Τζιγκόρο Κάνο, καθηγητή στο Τόκιο, που αφού παρακολούθησε την τεχνική του τζου τζίτσου, έθεσε τις βάσεις του νέου αθλήματος, το οποίο και δίδαξε σε ειδική σχολή που ίδρυσε… …   Dictionary of Greek

  • Νιγηρία — Κράτος της δυτικής Αφρικής. Συνορεύει Β με τον Νίγηρα, ΒΑ με το Τσαντ, Α με το Καμερούν, Ν βρέχεται από τον κόλπο της Γουινέας και Δ συνορεύει με την Μπενίν.Tο έδαφος της Ν. αποτελείται από την ένωση, κατά την αποικιακή εποχή, των διαφόρων… …   Dictionary of Greek

  • κουπί — Κομμάτι ξύλου διαμορφωμένο κατά τέτοιον τρόπο ώστε να χρησιμεύει για την πρόωση σκάφους με τη χρησιμοποίηση της μυϊκής δύναμης του ανθρώπου. Το κ. είναι μοχλός δεύτερου είδους, στον οποίο και η δύναμη και η αντίσταση εφαρμόζονται αντίστοιχα στη… …   Dictionary of Greek

  • Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής — Επίσημη ονομασία: Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής Συντομευμένη ονομασία: ΗΠΑ (USA) Έκταση: 9.629.091 τ. χλμ Πληθυσμός: 278.058.881 κάτ. (2001) Πρωτεύουσα: Ουάσινγκτον (6.068.996 κάτ. το 2002)Κράτος της Βόρειας Αμερικής. Συνορεύει στα Β με τον… …   Dictionary of Greek

  • Παπούα – Νέα Γουινέα — Συγκρότημα νησιών της Νοτιοανατολικής Ασίας, μεταξύ της θάλασσας των Κοραλίων και του νότιου Ειρηνικού Ωκεανού, ανατολικά της Ινδονησίας.Aνεξάρτητο κράτος από τις 16 Σεπτεμβρίου 1975 στο πλαίσιο της Bρετανικής Kοινοπολιτείας, περιλαμβάνει το… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”